Το πρόγραμμα CLLD LEADER
Τα τελευταία 20 χρόνια η πρωτοβουλία LEADER έχει αναδειχθεί στο πλέον αποτελεσματικό εργαλείο εφαρμογής πολιτικών ανάπτυξης στις περιοχές υλοποίησής του.
Η Κοινοτική Πρωτοβουλία LEADER
Κατά το έτος 1991 ξεκίνησε η εφαρμογή της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας LEADER (Liaisons Entre Actions de Développement de l’ Economie Rurale – Δεσμοί μεταξύ δράσεων για την ανάπτυξη της οικονομίας του αγροτικού χώρου) στη χώρα μας καθώς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πρωτοβουλία αυτή αποτέλεσε την αρχή μίας νέας προσέγγισης στην πολιτική αγροτικής ανάπτυξης. Μέσω της LEADER στηρίχθηκε η ολοκληρωμένη και πολυτομεακή ανάπτυξη, ενώ παράλληλα δόθηκε η ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να σχεδιάσουν και να επιλέξουν οι ίδιες τον τρόπο και τη “διαδρομή” ανάπτυξής τους. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της πρώτης πειραματικής εφαρμογής (LEADER I) και η διαπίστωση ότι η Πρωτοβουλία συνέβαλε, αντιστρόφως ανάλογα με τον προϋπολογισμό της, στην ενεργοποίηση του τοπικού πληθυσμού, οδήγησαν σε ένα πιο συστηματικό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό της, το LEADER II. Κατά την Β΄ Προγραμματική Περίοδο η πρωτοβουλία στόχευσε στην ενεργοποίησης ακόμα περισσότερο του τοπικού πληθυσμού για τον σχεδιασμό εκ των κάτω προς τα επάνω στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης από Τοπικά Εταιρικά σχήματα δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (Ομάδες Τοπικής Δράσης – ΟΤΔ). Η συνέχιση της Πρωτοβουλίας κατά την Γ΄ Προγραμματική Περίοδο, μέσω της LEADER+ προσπάθησε να εισάγει αλλά και να ενδυναμώσει τους δεσμούς συνεργασίας κυρίως μεταξύ των τοπικών φορέων και κοινωνικών ομάδων προς αποτέλεσμα εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. Μετά την εμπειρία τριών περιόδων προγραμματισμού, η πρωτοβουλία LEADER είχε φτάσει σε επίπεδο ωριμότητας ώστε να εφαρμοστεί στις αγροτικές περιοχές στο πλαίσιο του Άξονα 4 του ΠΑΑ εξυπηρετώντας βασικούς στόχους αυτού. Συνάμα κατά την 4η Προγραμματική Περίοδο παρόμοια πρωτοβουλία εφαρμόστηκε στα πλαίσια του Άξονα 4 του Ε.Τ.Α. (Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας) με επιτυχία σε 22 κράτη μέλη.
Κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 η προσέγγιση LEADER – CLLD LEADER διατηρεί το βασικό στοιχείο της εκ των κάτω προς τα επάνω προσέγγισης στο σχεδιασμό πολυτομεακών τοπικών στρατηγικών και παράλληλα δίδεται η δυνατότητα της πολυταμειακής προσέγγισης καθώς και της διεύρυνσης των περιοχών εφαρμογής. Διατηρούνται στο σύνολο τους οι καινοτόμες προσεγγίσεις των προηγούμενων προγραμματικών περιόδων και παράλληλα δίδεται η δυνατότητα διεύρυνσης των τοπικών προγραμμάτων ως προς το είδος των σχεδιαζόμενων δράσεων και των περιοχών εφαρμογής.
Το «CLLD», από τα αρχικά του «COMMUNITY LED LOCAL DEVELOPMENT», δηλαδή, «Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων» (ΤΑΠΤοΚ), είναι η μέθοδος σχεδιασμού και υλοποίησης αναπτυξιακών στρατηγικών βασισμένη στην προσέγγιση LEADER «εκ των κάτω προς τα άνω» (bottom-up), η οποία θα ισχύσει για την περίοδο 2014-2020 και αποτελεί το πιο πρωτοποριακό στοιχείο, διότι προβλέπει την από κοινού εφαρμογή των 4 ταμείων, δηλαδή:
- Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ)
- Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ)
- Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)
- Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ)
Αναλυτικότερα, η πρωτοβουλία CLLD-LEADER περιλαμβάνει τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία:
- Στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης σε τοπική βάση, που προορίζονται για σαφώς χωρικά προσδιορισμένες περιοχές ο πληθυσμός των οποίων κυμαίνεται μεταξύ 10.000–15.000 κατοίκων.
- Τοπικές εταιρικές σχέσεις δημόσιου – ιδιωτικού τομέα, καλούμενες «Ομάδες Τοπικής Δράσης» (ΟΤΔ).
- Προσέγγιση εκ των κάτω προς τα άνω με εξουσία λήψης αποφάσεων για τις Ομάδες Τοπικής Δράσης όσον αφορά την εκπόνηση και την εφαρμογή μιας στρατηγικής τοπικής ανάπτυξης.
- Πολυτομεακό σχεδιασμό και υλοποίηση της στρατηγικής με βάση την αλληλεπίδραση μεταξύ φορέων και έργων διαφόρων τομέων της τοπικής οικονομίας.
- Δυνατότητα εφαρμογής μιας πολυταμειακής προσέγγισης με τη συμμετοχή των ΕΓΤΑΑ, ΕΤΘΑ, ΕΤΠΑ και ΕΚΤ με σκοπό την ενίσχυση μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης των τοπικών προγραμμάτων μέσω της στενής συνέργειας των ταμείων.
- Εφαρμογή καινοτόμων προσεγγίσεων.
- Εφαρμογή έργων συνεργασίας.
- Δικτύωση των τοπικών εταιρικών σχέσεων.
Είναι ένα ιδιαίτερα ισχυρό εργαλείο, ειδικά σε περιόδους κρίσης, που δείχνει ότι οι τοπικές κοινότητες μπορούν:
α) να κάνουν σταθερά βήματα προς πιοαποτελεσματικές μορφές οικονομικής, βιώσιμης και «χωρίς αποκλεισμούς» ανάπτυξης, σύμφωνα με τη στρατηγική «Ευρώπη 2020»,
β) να «καινοτομήσουν» προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα κοινωνικο-οικονομικά προβλήματα των αγροτικών περιοχών της χώρας και
γ) να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή στις αγροτικές περιοχές.
ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΡΟΥ 19 ΠΑΑ 2014 -2020 – LEADER
Το όραμα για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και τη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα του αγροτικού χώρου της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» εμπερικλείεται στους τρεις άξονες για μια έξυπνη, βιώσιμη χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη:
- Δημιουργία ενός ισχυρού, ανταγωνιστικού και βιώσιμου αγρο-διατροφικού συστήματος
- Προαγωγή της αειφορίας του αγροδιατροφικού συστήματος και των αγροτικών περιοχών
- Δημιουργία Βιώσιμων & Πολύ-λειτουργικών αγροτικών περιοχών Μέσω αυτών επιδιώκεται η ενδυνάμωση της σχέσης του αγροτικού τομέα, με τον τομέα μεταποίησης/ τυποποίησης των προϊόντων και τον καταναλωτή, ώστε να επιτευχθούν οι συνθήκες ενός ισχυρού και ανταγωνιστικού αγροδιατροφικού συστήματος. Η επιχειρηματικότητα, η καινοτομία και η δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας στην ύπαιθρο, σε συνδυασμό με την ολοκληρωμένη διαχείριση των φυσικών πόρων του περιβάλλοντος και του κλίματος συμβάλλουν στην μετάβαση πολύ –λειτουργικών περιοχών
Τα συνολικά χρηματοδοτικά στοιχεία του προγράμματος CLLD – LEADER του Νομού Βοιωτίας είναι τα ακόλουθα:
| Συνολικό κόστος | Δημόσια Δαπάνη | Ίδια συμμετοχή |
| 8.739.826,03 € | 6.188.500,00 € | 2.551.326,03 € |
Περιοχή Παρέμβασης
Η περιοχή παρέμβασης του προγράμματος CLLD LEADER αφορά το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας όπως απεικονίζεται στον ακόλουθο χάρτη
Συγκεκριμένα το πρόγραμμα CLLD LEADER δύναται να πραγματοποιηθεί στις ακόλουθες δημοτικές – τοπικές κοινότητες.
| Δήμος | Τοπική / Δημοτική Κοινότητα |
| ΔΗΜΟΣ ΛΕΒΑΔΕΩΝ | Δημοτική Κοινότητα Λεβαδέων (εκτός σχεδίου πόλεως Λιβαδειάς και οι οικισμοί:Ανάληψη, Άνω Σούρπη, Ελικώνας, Περαχώριο, Σταθμός, Τζιμαίικα, Τσουκαλάδες) |
| Τοπική Κοινότητα Λαφυστίου | |
| Τοπική Κοινότητα Ρωμαιίκου | |
| Τοπική Κοινότητα Δαυλείας | |
| Τοπική Κοινότητα Μαυρονερίου | |
| Τοπική Κοινότητα Παρορίου | |
| Δημοτική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου | |
| Τοπική Κοινότητα Αγίας Άννας | |
| Τοπική Κοινότητα Αγίας Τριάδος | |
| Τοπική Κοινότητα Αλαλκομενών | |
| Τοπική Κοινότητα Κορωνείας | |
| Δημοτική Κοινότητα Κυριακίου | |
| Τοπική Κοινότητα Χαιρωνείας | |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Βλασίου | |
| Τοπική Κοινότητα Ακοντίου | |
| Τοπική Κοινότητα Ανθοχωρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Βασιλικών | |
| Τοπική Κοινότητα Θουρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Προσηλίου | |
| Τοπική Κοινότητα Προφήτου Ηλία | |
| ΔΗΜΟΣ ΑΛΙΑΡΤΟΥ | Δημοτική Κοινότητα Αλιάρτου |
| Τοπική Κοινότητα Ευαγγελιστρίας | |
| Τοπική Κοινότητα Πέτρας | |
| Τοπική Κοινότητα Σωληναρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Υψηλάντου | |
| Τοπική Κοινότητα Θεσπιών | |
| Τοπική Κοινότητα Άσκρης | |
| Τοπική Κοινότητα Λεονταρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Μαυρομματίου | |
| Τοπική Κοινότητα Νεοχωρίου Θεσπιών | |
| ΔΗΜΟΣ ΔΙΣΤΟΜΟΥ – ΑΡΑΧΟΒΑΣ – ΑΝΤΙΚΥΡΑΣ | Δημοτική Κοινότητα Διστόμου |
| Τοπική Κοινότητα Στειρίου | |
| Δημοτική Κοινότητα Αντικύρας | |
| Δημοτική Κοινότητα Αραχόβης | |
| ΔΗΜΟΣ ΘΗΒΑΙΩΝ | Δημοτική Κοινότητα Θηβαίων (εκτός σχεδίου πόλεως Θήβας) |
| Τοπική Κοινότητα Αμπελοχωρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Ελεώνος | |
| Τοπική Κοινότητα Μουρικίου | |
| Τοπική Κοινότητα Νεοχωρακίου | |
| Τοπική Κοινότητα Υπάτου | |
| Δημοτική Κοινότητα Βαγίων | |
| Τοπική Κοινότητα Δομβραίνης | |
| Τοπική Κοινότητα Ελλοπίας | |
| Τοπική Κοινότητα Θίσβης | |
| Τοπική Κοινότητα Ξηρονομής | |
| Τοπική Κοινότητα Χώστια | |
| Τοπική Κοινότητα Καπαρελλίου | |
| Τοπική Κοινότητα Λεύκτρων | |
| Τοπική Κοινότητα Λουτουφίου | |
| Τοπική Κοινότητα Μελισσοχωρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Πλαταιών | |
| ΔΗΜΟΣ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ | Δημοτική Κοινότητα Ορχομενού |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Δημητρίου | |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Σπυρίδωνος | |
| Τοπική Κοινότητα Διονύσου | |
| Τοπική Κοινότητα Καρυάς | |
| Τοπική Κοινότητα Λουτσίου | |
| Τοπική Κοινότητα Παύλου | |
| Τοπική Κοινότητα Πύργου | |
| Τοπική Κοινότητα Ακραιφνίου | |
| Τοπική Κοινότητα Κάστρου | |
| Τοπική Κοινότητα Κοκκίνου | |
| ΔΗΜΟΣ ΤΑΝΑΓΡΑΣ | Δημοτική Κοινότητα Σχηματαρίου |
| Τοπική Κοινότητα Πύλης | |
| Τοπική Κοινότητα Δάφνης | |
| Τοπική Κοινότητα Σκούρτων | |
| Τοπική Κοινότητα Στεφάνης | |
| Δημοτική Κοινότητα Οινοφύτων | |
| Τοπική Κοινότητα Αγίου Θωμά | |
| Τοπική Κοινότητα Κλειδίου | |
| Τοπική Κοινότητα Άρματος | |
| Τοπική Κοινότητα Ασωπίας | |
| Τοπική Κοινότητα Καλλιθέας | |
| Τοπική Κοινότητα Τανάγρας |
Προστατευόμενες περιοχές
Υπάρχουν τμήματα δύο προστατευόμενων περιοχών από το Δίκτυο NATURA 2000 τα οποία ανήκουν στην περιοχή εφαρμογής: Ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού ( κωδικός περιοχής : GR 2410002) και το σύμπλεγμα της λίμνης Υλίκης – Παραλίμνης – Βοιωτικού Κηφισού ( κωδικός περιοχής: GR 2410001)
| ΚΩΔΙΚΟΣ | ΟΝΟΜΑΣΙΑ | ΕΚΤΑΣΗ |
| GR2410001 | Λίμνες Υλίκη-Παραλίμνη Βοιωτικός Κηφισσός | 116,065 |
| GR2410002 | Ε.Δ.Παρνασσού | 36,95 |