ΓΕΝΙΚΑ
Παρέμβασης Π3-77-4.1 «Στήριξη για Τοπική Ανάπτυξη μέσω του LEADER (ΤΑΠΤοΚ – Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων)» του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ 23-27)
Από την περίοδο της οικονομικής κρίσης και μετά εντάθηκαν ανισότητες που έχουν το χαρακτηριστικό της γεωγραφικής διασποράς δηλαδή η ανισομερής κατανομή του πληθυσμού που παρατηρείται διαχρονικά στη χώρα μας κυρίως λόγω του ανάγλυφου και της οργάνωση του οικιστικού δικτύου. Οι πολιτικές της τοπικής ανάπτυξης με την πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων, είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στην άμβλυνση των ανισοτήτων αυτών συμβάλλοντας στοχευμένα στην επίλυση των τοπικών προβλημάτων μέσω αναπτυξιακών εργαλείων.
Οι στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης έχουν ως βασικό χαρακτηριστικό τον ‘εκ των κάτω προς τα επάνω’ σχεδιασμό, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για μία στενή, συνεχή και πολυεπίπεδη συνεργασία μεταξύ πολλών και ισχυρών συντελεστών σε τοπικό επίπεδο, όπως αιρετοί, τοπική διοίκηση, εκπρόσωποι επιχειρήσεων και της κοινωνίας των πολιτών.
Το LEADER (Liaisons Entre Actions de Développement de l’ Economie Rurale – Δεσμοί μεταξύ δράσεων για την ανάπτυξη της οικονομίας του αγροτικού χώρου) αποτελεί μια καινοτόμο προσέγγιση στο πλαίσιο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης της Ε.Ε. Μπορεί να επιφέρει πραγματική διαφορά στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων στις αγροτικές περιοχές και να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξεύρεση καινοτόμων απαντήσεων σε προβλήματα του αγροτικού χώρου. Οι βασικές αρχές στην εφαρμογή των προγραμμάτων LEADER είναι: η ανάπτυξη στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης εστιασμένες στην περιοχή, η εκ των κάτω προς τα επάνω χάραξη των στρατηγικών, οι Ομάδες Τοπικής Δράσεις (ΟΤΔ) οι οποίες αποτελούν σύμπραξη του δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα,οι ολοκληρωμένες και πολυτομεακές δράσεις, η δικτύωση, η συνεργασία, η καινοτομία.
Η πρώτη εφαρμογή των προγραμμάτων LEADER έγινε το 1991 ως Κοινοτική Πρωτοβουλία LEADER, αποτέλεσε την αρχή μίας νέας προσέγγισης στην πολιτική αγροτικής ανάπτυξης. Μέσω της LEADER στηρίχθηκε η ολοκληρωμένη και πολυτομεακή ανάπτυξη, ενώ παράλληλα δόθηκε η ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να σχεδιάσουν και να επιλέξουν οι ίδιες τον τρόπο και τη “διαδρομή” ανάπτυξή τους. Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της πρώτης πειραματικής οδήγησαν σε ένα πιο συστηματικό και ολοκληρωμένο σχεδιασμό της, το LEADER II. Η 2η Προγραμματική Περίοδος στόχευε στην περαιτέρω ενεργοποίηση του τοπικού πληθυσμού για τον σχεδιασμό εκ των κάτω προς τα επάνω στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης. Η συνέχιση της Πρωτοβουλίας κατά την 3η Προγραμματική Περίοδο, μέσω της ΚΠ LEADER+ προσπάθησε να εισάγει αλλά και να ενδυναμώσει τους δεσμούς συνεργασίας κυρίως μεταξύ των τοπικών φορέων και κοινωνικών ομάδων προς αποτέλεσμα εφαρμογής μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής. Μετά την εμπειρία τριών περιόδων προγραμματισμού, η πρωτοβουλία LEADER είχε φτάσει σε επίπεδο ωριμότητας ώστε να εφαρμοστεί στις αγροτικές περιοχές στο πλαίσιο του Άξονα 4 του ΠΑΑ 2007-2013 εξυπηρετώντας βασικούς στόχους αυτού. Κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, η προσέγγιση LEADER διατηρεί το βασικό στοιχείο της εκ των κάτω προς τα επάνω προσέγγισης στο σχεδιασμό πολυτομεακών τοπικών στρατηγικών και παράλληλα δόθηκε η δυνατότητα της πολυταμειακής προσέγγισης (CLLD) καθώς και της διεύρυνσης των περιοχών εφαρμογής.
Κατά την προγραμματική περίοδο 2023-2027 το LEADER θα αποτελέσει για μια ακόμα φορά ένα βασικό εργαλείο ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών ως ξεχωριστή παρέμβαση του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Η πολιτική της τοπικής ανάπτυξης με την πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την επίτευξη αναγκών που αφορούν στον ειδικό στόχο 8 του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027: Προώθηση της απασχόλησης, της κοινωνικής ένταξης και της τοπικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές συμπεριλαμβανομένης της βιοοικονομίας και της βιώσιμης δασοκομίας
Βασικά στοιχεία των τοπικών στρατηγικών σε αυτή την προγραμματική περίοδο είναι και υλοποίηση δράσεων σύμφωνα με τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) και της Πράσινης Βίβλου για την αγροτική ανάπτυξη, η καινοτομία για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων, η προώθηση της κυκλικής οικονομίας και της βιοικονομίας, η αξιοποίηση των ΤΠΕ και η ανάπτυξη των πολιτικών των «Έξυπνων Χωριών» (Smart Villages) για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων μικρών υποπεριοχών των περιοχών LEADER.
Με το υπ’ αριθμ. 1294/03-07-2023 έγγραφο της η Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Παρεμβάσεων Αγροτικής Ανάπτυξης της Γενικής Γραμματείας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ενέκρινε για την ΟΤΔ Ελικώνας – Παρνασσός Αναπτυξιακή Α.Ε. – ΟΤΑ τον αρχικό φάκελο του προγράμματος (Φάκελος Α’) και με το υπ/ αριθμ. 1690/14-09-2023 οριστικοποιήθηκε για την εταιρεία το τοπικό πρόγραμμα της με την έγκριση του Φακέλου Β’.
Στις 08-11-2024 η Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Παρεμβάσεων Αγροτικής Ανάπτυξης – Μονάδα Τοπικής Ανάπτυξης, της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων ενέκρινε την 1η τροποποίηση του τοπικού προγράμματος της ΟΤΔ Ελικώνας – Παρνασσός Α.Α.Ε – ΟΤΑ στο πλαίσιο της παρέμβασης Π3.77 – 4.1 το ποσό των 4.060.000,00 € ως Δημόσια Δαπάνη.
Περιοχή Παρέμβασης
Ως περιοχή παρέμβασης για το Τοπικό Πρόγραμμα Παρέμβασης Π3-77-4.1 «Στήριξη για Τοπική Ανάπτυξη μέσω του LEADER (ΤΑΠΤοΚ – Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων)» του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ 23-27) έχει οριστεί σχεδόν το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας. Συγκεκριμένα: Δήμος Αλιάρτου – Θεσπιών, Δήμος Θηβαίων (εξαιρείται η πόλη της Θήβας), Δήμος Λεβαδέων (εξαιρείται η πόλη της Λιβαδειάς και η Δ.Κ Δαύλειας), Δήμος Ορχομενού, η Τ.Κ Στειρίου Δήμου Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας και Δήμος Τανάγρας.
Υποπαρεμβάσεις Τοπικού προγράμματος
Ιδιωτικού Ενδιαφέροντος
Π3-77-4.1-1.1 Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή γεωργικών προϊόντων
(65%)
Π3-77-4.1-1.2 Ενίσχυση μεταποιητικών μονάδων για την παραγωγή μη γεωργικών
προϊόντων (65%)
Π3-77-4.1-1.4 Ενίσχυση επιχειρήσεων στους τομείς της βιοτεχνίας, χειροτεχνίας και
παραγωγής ειδών μετά την 1η μεταποίηση (60%)
Π3-77-4.1-1.5 Ενίσχυση επιχειρήσεων του τουριστικού κλάδου (60%)
Π3-77-4.1-1.6 Ενίσχυση επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών (60%)
Π3-77-4.1-1.7 Εξοικονόμηση ενέργειας και νερού, ενίσχυση βιο-οικονομίας και κυκλικής
οικονομίας (80%)
Δημόσιου Ενδιαφέροντος
Π3-77-4.1-3.1 Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του τοπικού πληθυσμού
(παιδικοί σταθμοί, χώροι άθλησης, πολιτιστικά κέντρα κ.λπ.) (100%)
Π3-77-4.1-3.2 Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών που στοχεύουν στην κοινωνική ένταξη, στην
καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού και στην
ενσωμάτωση προσφύγων/μεταναστών (100%)
Π3-77-4.1-4.1 Έργα υποδομών μικρής κλίμακας (100%)
Π3-77-4.1-4.2 Ενίσχυση υπηρεσιών και υποδομών αναψυχής, ανάπλασης, τουριστικών
πληροφοριών και λοιπών υποδομών μικρής κλίμακας (100%)
Π3-77-4.1-5.1 Ενίσχυση πολιτιστικών ή αθλητικών εκδηλώσεων (75%)
Π3-77-4.1-5.2 Ενίσχυση μελετών, υπηρεσιών και υποδομών που συνδέονται με τον
πολιτισμό και την αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής
κληρονομιάς (100%)
Π3-77-4.1-6.1 Έργα αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος με σκοπό την ανάδειξη
αυτών (100%)
Π3-77-4.1-6.2 Έργα πράσινων υποδομών “green infrastructure” για την πρόληψη και
αντιμετώπιση των κινδύνων από φυσικές καταστροφές. (100%)
Συνεργασίες
Π3-77-4.1-7.2 Συνεργασία μεταξύ τοπικών δημόσιων ή/και ιδιωτικών φορέων ή/και ΜΚΟ
για την κοινωνική ή / και πολιτιστική ή / και περιβαλλοντική προστασία και
αναβάθμιση της περιοχής, την προώθηση της υγιεινής διατροφής και της
μείωσης σπατάλης τροφίμων (100%)
Π3-77-4.1-8.1 Σχέδια διατοπικής συνεργασίας (100%)
Π3-77-4.1-8.2 Σχέδια διατοπικής συνεργασίας (100%)